හෙගල්ගේ සෞන්දර්යවාදය පිළිබඳ ගයෝජි මාකූස් වැනි ඇතැම් අර්ථකථකයින් ඔහු ‘කලාවේ මරණය’ හෝ ‘කලාවේ අවසානය’ හැඟවුම් කළ බවක් ඉන් පැවසෙන්නේ යැයි නොපිළිගනිති.
එය පිටු 1200 ක් පුරා දිවෙන හෙගල්ගේ සෞන්දර්යවිද්‍යාව කෘතියේ අද වඩාත් ජනප්‍රිය උධෘතය වී තිබේ. Continue reading සමන් පුෂ්පකුමාරගේ “හෙගල්: විස්තරාත්මක හැඳින්වීමක්” ඔස්සේ කලාව සහ කලා විචාරය වෙත ආපසු යාම (IV කොටස)

කලින් කල මෙරට බුද්ධි අම්බරයට නැඟුණු එම කතිකාවේදීන් තුළ පැවතුණු සාහිත්‍ය හා කලා අන්ධභාවය ද, සාහිත්‍යය හා කලාව සම්බන්ධයෙන් සිදු කළ ඔවුන්ගේ ගණන් බැලීම් හා සුහදශීලිත්වය පිණිස භාවිතා කළ ටැබ්ලොයිඩ් විචාර වැනි සංනිවේදන ප්‍රවර්ග තුළ නෛසර්ගිකව පැවතුණු දාර්ශනික හා සෞන්දර්යවේදී දරිද්‍රතාව ද මෙහි ලා සඳහන් කරනු මනා ය. Continue reading සමන් පුෂ්පකුමාරගේ “හෙගල්: විස්තරාත්මක හැඳින්වීමක්” ඔස්සේ කලාව සහ කලා විචාරය වෙත ආපසු යාම (III කොටස)

සිය භූමිකාව ඉටු කිරීමේ දී සාහිත්‍යකාරයා, නබොකොව් වැනි සිනා ගන්වන තරමේ වාසනාවන්තයකු නොවේ නම්, ඔහු ඒ භූමිකාව ඉටු කරන්නට වුවමනා සිත කය දෙක පවත්වා ගෙන යන්නට වුවමනා ආර්ථිකයක ද්‍රව්‍යමය අතිරික්තය සහ විවේකයේ මානසික අතිරික්තය වුවමනා කෙනෙකි. ලේඛකයින්ට චරිතාපදානයක් කියා දෙයක් තිබේ නම් එය සකස් වන්නේ එමඟිනි. මාර්ටින් අමිස් ගෙනහැර දක්වන පරිදි, දැනටමත් අනාථ වී තිබෙන චරිතාපදාන මූලධර්ම යුග්මය, එනම්, ‘ලේඛකයකු ලියූවේ මන්ද? ලියූවේ කුමක් ද?’ යන්න නැවත කියවිය යුතු වන්නේ ඒ පසුතලය තුළ ය. Continue reading වර්තමාන සිංහල සාහිත්‍ය අධ්‍යාපනයට මඟ හැරෙන සාහිත්‍යකරුවාගේ සමාජයීය හා ආත්මීය භූමිකාව (III කොටස)

රුසියානු සාහිත්‍යය විචාරය තුළ මේ ගැටළුව විස‍ඳෙන්නේ ඉතාමත් අපූරු ආකාරයකට ය. එහි දී තොල්ස්තෝයි ද? දොස්තොයෙව්ස්කි ද? යන ප්‍රශ්නය, ජර්මානු සාහිත්‍ය චින්තක ජෝර්ජ් ස්ටයිනර් මතු කර දෙයි. ඒ නිසා ඒ ලේඛකයින් දෙදෙනාගෙන් කිසිවෙක් අග්‍රස්ථානයට පත් නොවේ. සාපේක්ෂ අගය සාහිත්‍ය සහෝදරත්වයේ අංගයකි. Continue reading වර්තමාන සිංහල සාහිත්‍ය අධ්‍යාපනයට මඟ හැරෙන සාහිත්‍යකරුවාගේ සමාජයීය හා ආත්මීය භූමිකාව (II කොටස)

අද මෙරට සාහිත්‍ය කලාව විනෝදකාමී වෙමින් හා විනෝද කර්මාන්තයේ සුරතලා වෙමින් මහජන විඥානයේ සාලයට පැමිණෙන්නට උත්සාහ කරයි. එය එක පැත්තකින් ජනතාවාදී වෙන්නට කැමති අතර ඒ ජනතා රූපය අද ‘කැරිස්මැටික ජනකාන්ත අනෙකා’ බවට පත් වෙමින් තිබේ. Continue reading වර්තමාන සිංහල සාහිත්‍ය අධ්‍යාපනයට මඟ හැරෙන සාහිත්‍යකරුවාගේ සමාජයීය හා ආත්මීය භූමිකාව

සමන් පුෂ්පකුමාර අතින් අභිනන්දනය කෙරෙන ෆ්‍රෑන්ක්ෆර්ට් ගුරුකුලයේ හේගලියානු විශද වීම මඟින් සාහිත්‍යය හෝ කලාව හෝ සාක්ෂාත් කර ගන්නට නොහැකි එකක් බවට පත් කිරීමත්, නූතනවාදය ප්‍රතිගාමී එකක් – රෝග ලක්ෂණයක් – සංස්කෘතික අර්බුදයේ ප්‍රතිඵලයක් ලෙස සැලකීමත් විවේචනයට ලක් කළ යුතු අතර, නූතනවාදී වියමන තව දුරටත් කලා වස්තුවක් නොවී පාරිභෝගික භාණ්ඩයක් වීමේ ඉරණම පිළිබඳ සංකල්පනය ගැන තව දුරටත් අර්චනවාදී නොවන විවේචනශීලී ආස්ථානයක් ගැනීම සිදු කළ යුතු වේ. Continue reading සමන් පුෂ්පකුමාරගේ “හෙගල්: විස්තරාත්මක හැඳින්වීමක්” ඔස්සේ කලාව සහ  කලා විචාරය වෙත ආපසු යාම (II කොටස)

එහි ‘හෙගල් වෙත ආපසු යාම’ නම් හැඳින්වීම ආරම්භයේ දී ම කතුවරයා පවසන්නේ, අනෙකුත් දාර්ශනික පද්ධති මතුකර ගැනීමට නම් ‘හෙගලියානු බූවල්ලාගෙන්’ ගැලවීම මේ මොහොතේ අත්‍යාවශ්‍ය කටයුත්තක් වන බව යි. මෙය ස්වයං – ප්‍රතිවිරෝධී උපන්‍යාසයක් වන්නේ කතුවරයාගේ දැවැන්ත ප්‍රයත්නය ම වන්නේ හෙගල් හඳුන්වා දීමවන නිසා පමණක් නොවේ; මෙරට දේශපාලන කතිකා ක්ෂේත්‍රයේ මුඛ්‍ය තේමාව වූ මාක්ස්වාදය සම්බන්ධයෙන් හෙගල් විසින් ඉටු කරන ලද කාර්යය නිසා කතුවරයාගේ ‘හෙගලියානු බූවල්ලාගෙන් ගැලවීමේ උපන්‍යාසය,’ මෙරට දේශපාලන කතිකාවෙන් ගැලවීමේ ප්‍රති – හෙගලියානු පලායාමක් යෝජනා කරන බැවිනි. Continue reading සමන් පුෂ්පකුමාරගේ “හෙගල්: විස්තරාත්මක හැඳින්වීමක්” ඔස්සේ කලාව සහ කලා විචාරය වෙත ආපසු යාම   

චිත්‍ර කලා විචාරකයා අත්විඳින ඒ අනිවාර්ය අපහසුතාවන් අමතක කර දමන්නේ අනෙක් කිසිදු සංඥා පද්ධතියකට (system of signs) තවත් සංඥා පද්ධතියක් ගැන කතා කරන්නට නුපුළුවන් වන අතරේ හුදෙක් භාෂාව මඟින් ම පමණක් එය කරන්නට පුළුවන් වීමේ උද්දාමය මඟිනි. චිත්‍ර කලා විචාරයේ යතුර මෙන් ම උගුල ද ඇත්තේ මෙහි බව සිතමි. Continue reading සෞන්දර්යේ අවශ්‍යතාව හා “සුන්දරත්වයට පසු කලාව”