උමා හා සාරා නවකතාවේ කතා නායිකාවෝ ය. උමාගෙ ජීවිතයත් සාරාගේ ජීවිතයත් කෘතිය පුරා එක් එක් පරිච්ඡේදයට ආවේණික කරමින් සංකලනය කිරීමට කතුවරයා ගෙන ඇති උත්සහය අගය කළ යුතු ය. කතාංගය ඇරඹෙන්නේ පාඨකයාව වස්තු විෂයෙන් වෙන ම වූ විෂය පථයකට ගෙන ගොස් හුදකලා කර දමමිනි. අනතුරුව, කතුවරයා සංයමයෙන් හෙළි කරන මං සළකුණු පාඨකයාව කතාංගයේ සන්ධර්භයට ප්‍රවිෂ්ට කරවීමට සමත් වේ. Continue reading මිනිස් සබඳතාවල සංකීර්ණත්වයේ සීමාව කුමක්ද?

මෙහි පුළුල්ව කතා කරන දෙමාපිය-දූදරු සබඳතාවය සහ සහෝදර බැඳීම් ගැන කතා බහ ඉතාම විශිෂ්ට මානුෂීය ගුණ ධර්ම මෙන්ම මිනිසුන්ගේ හැසිරීමේ වෙනස්කම් හා බැඳුනු අලකලංචි විග්‍රහ කරනවා. මෙහිදී හතලිස් පස් වියැති අවිවාහක තම සහෝදරිය මහගෙදර පියා බලාකියාගෙන ඉන්න අතරේ විවාහක සෙසු සහෝදර සහෝදරියන්ගෙන් උද්ගත වෙන නොයෙකුත් අර්බුද එකින් එක ගෙන හැර පා ඒවා දෙබස් ඔස්සේ ඉදිරිපත් කිරීමෙන් කියවන්නා විවිධ මානයන්ගෙන් මේ කාරණා ගැන සිතීමට ලක් කිරීමක් මා දකිනවා. Continue reading අටලෝ දහමින් කම්පා නොවන මිනිස්සු

ඔලෙන්ස්කා ලෙසින් බර්නි දසනායක සිංහලයට පරිවර්තනය කළ, 1921 වසරේ පුලිට්සර් සම්මානය දිනාගත් ඊඩිත් වෝර්ටන්ගේ The Age of Innocence කෘතිය, පිටු 430 පුරා, 19වන සියවසේ ඇමරිකා එක්සත් ජනපදයේ නිව්යෝර්ක් ප්‍රාන්තයේ පැවති ආචීර්ණ කල්පික සම්ප්‍රදායික ජීවන රටාව, පන්ති භේදය, කුල භේදය, ධනවාදය, ස්ත්‍රීවාදය මෙන්ම සරල රේඛාවක ඈදෙන තුන්කොන් ප්‍රේමයක ත්‍රිකෝණික අංශවල සීරුමාරුව, ප්‍රේමයට ලබා දෙන නිර්වචනය මෙන් ම පරිත්‍යාගශීලී ප්‍රේමයේ වූ පරම පවිත්‍රත්වය උද්දීපනය කර පෙන්වන නිර්මාණයකි. Continue reading ස්වාධීනත්වය අහිමිවූ 19වැනි සියවසේ ඇමරිකානු ජීවිතය

මෙසේ මෙම අවුල් ජාලය කියවමින් සිටින පාඨක අපට, දොවාලේ ජීගේ කදුළු පනින කොමඩි නාටකය සැබවින්ම හදවතට බර පාපොච්ඡාරණයක් බව, ආත්මානුකම්පාවේ පසුතල චිත්‍රය, වේදිකාවේ එල්වූ සරදමක තිර රෙදි වලින් වසා ඉදිරිපත් කරනා දුක්ඛාලාපයක් බව ක්‍රමයෙන් පසක් වෙයි. Continue reading අමුතු සන්ධ්‍යාවක, කඳුළු පනින කොමඩිය: ඩේවිඩ් ග්‍රොස්මන්ගෙන් හදවතට බර පාපොච්චාරණයක්!

මිනිසා කෙතරම් ශිෂ්ටාචාරවත් යැයි පැවසුව ද, තවමත් ඉහළ අදෘශ්‍යමාන බල සහිත ජීවියෙකුට, යම් නීතියකට හෝ කිනම් හෝ හෙජමොනියකට නතු වී සීටිමේ කැමැත්ත කතාව පුරාම මතු කර පෙන්වයි. එය විටෙක කැලෑවෙ නීතිය හෝ බලසම්පන්න දෙවියන් වහන්සේ කෙනෙකු විය හැකි ය. Continue reading තිමිරෙන් එතෙර හිඳ අපට අඬගසන ටම්බා.

මෙම නවකතාවේ ප්‍රධාන චරිතය තමයි ‘වෙස්ටන්’. හැබැයි නවකතාවේ කිසිම තැනක අපිට මේ චරිතය සජීවීව සම්මුඛ වෙන්නෙ නෑ. ප්‍රධාන චරිතය සෑම මොහොතකම ඉස්මතු වන්නේ සෙසු චරිත සිදු කරන විස්තර කිරීම්, දුරකථන ඇමතුම්, අතීතාවර්ජන සහ සංවාද මගින්. මෙහිදී ප්‍රධාන චරිතය වන වෙස්ටන් සෙසු චරිතවලට කරන බලපෑම ඉතාම දැඩියි. Continue reading පෙනෙන සමාජ කලාපවල නොපෙනෙන නිරුවත හෙළි කරන ප්‍රබන්ධමය කැරලිකාරයා

දේවාල රාජකාරි, ඒවාට වෙන් වූ මිනිස්සුන්ගේ ජීවිත ගැන වගේ ම අදින් වසර ගණනකට පෙර සබරගමුව සමාජය හා සංස්කෘතිය ගැන කතාවක්. කතුවරයා සබරගමුවේ කෙනෙක්. එය එසේ වීම මේ පොතට ආලෝකයක් කියන්න පුළුවන්. ඒ භාග්‍යයත් එක්ක ඔහු ලියන මේ පොත ඉතා ම රසවත් මෙන් ම හරවත් එකක් වෙලා තියෙනවා. Continue reading දිග්ගෙයි නටන මහගේලා.

‘කොට තුවක්කු’ කියවිය යුතු නවකතාවක් බවට පත්වන්නේ එය බිහිව ඇති සන්දර්භය මගින් සාමාන්‍ය සිංහල නවකතාවක ඇති භාවාතිශය කියවීමකට වඩා වැඩි යමක් ලබා දෙන බැවිනි. විචාරක ටෙරී ඊගර්ටන් කියූ පරිදි  නූතන විචාර ක්‍රමය ඇතිවූයේ පරම වූ ස්ථාවරයකට එරෙහි අරගලයක් ලෙසින් වුවද පසුව ඔහු කියා සිටියේ විචාරය හා සාහිත්‍ය අද කර්මාන්තයක් වී ඇති බවයි. Continue reading කොට තුවක්කු දල්වන යථාර්ථයේ ඕරාව

කටුනායක වෙළෙඳ කලාපයේ රැකියාවට යාමට සැරසෙන සෝමේ තම වීරවරිය බවට පත් කරගන්නේ රන්මැණිකා නැන්දාය. සමූපකාරයේ රාත්තලේ පඩි බාගෙන් කළ වික්‍රමය ඊට හේතුවයි. එලෙස විකුමන් පෑ රන්මැණිකා බේකරි මුදලාලි ඉදිරියේ පරඩැල් පතක් බවට පත් වෙනවා. Continue reading “අපි හැමෝටම ඉන්නව කුලප්පුවෙන්න බලාගෙන ඉන්න හරකෙක්.”

තමන් ස්ත්‍රියක වීම නිසා විඳින්නට සිදු වන ඛේදනීය තත්වයන්ට යුවතියක් වශයෙන්ද, තෙරණියක් වශයෙන්ද ඇයට විඳින්නට සිදු වෙනවා. දියණියක වශයෙන් විඳින්නට සිදු වන ඛේදනීයම ඉරණමටත් ඇයට මුහුණ දීමට සිදු වෙනවා. නවකතාවේ ඇය මෙන්ම පාඨකයින්ද වඩාත් සංවේදීභාවයට පත් වන්නේ කිරි අම්මාගේ මරණයෙන්. කිසිවෙකුගේ සරණක් නොමැතිව හිඳි මොහොතේ තමන්ට පිහිට වූ පුද්ගලයාද තමාට අහිමි වීම සහ අතින් අතට හුවමාරු වීමත් සමග අවසානයේ ඇය ලොව්තුරු සුවය සොයමින් සසුන්ගත වෙනවා. නමුත් සංඝ සංස්ථාව තුළින්ද ඇයට අසාධාරණයක් සිදු වෙනවා. Continue reading මලින්, ගින්නෙන්, දියෙන් සහ කඳුළින් උපදින කාන්තාවෝ

විශාදය, මානසික අවපීඩනය ගැන කතා බහ අවශ්‍යම කාලයක රෝහල් ගත කළ පමණින් බෙහෙත් බිව්ව පමණින් මිනිසුන් සුවය ලබන්නේ නෑ. ඔවුන්ට ඔවුන් ජීවත්වෙන සමාජයෙන්, නිවසින් අප්‍රමාණ ආදරය කරුණාව සහ සහයෝගය අවශ්‍යයි. ඒ ප්‍රබල කාරණා මේ පොත තුළින් නැවත නැවතත් මතක් කරනවා. මහා රික්තක එක්ක ජීවිතේ බිඳ වැටෙද්දී ඒවා විසඳා ගන්නේ කොහොමද කියන කුතුහලය දනවන ප්‍රශ්නයට උත්තර දැන බලා ගැනීම මේ පොත මතුවට කියවන අය වෙත ඉතිරි කරන්නවා. Continue reading “සරාජාත් බය ද මට ?”

යථාර්ථය, ඉන් ඔබ්බට ගිය පශ්චාත් යථාර්ථවාදයක් ඔස්සේ මතු කරන්නට ඔහු උත්සහ දරනවා. හැබැයි ඔහුගේ පොත්වල අපි දකින මායා යථාර්ථවාදය සමස්ත පොදු කුලකයේ මායා යථාර්ථවාදි මෙන් ම අධියථාර්ථාදි පොත්වලින් වෙනස් වෙනවා. හොර පොල්කිච්චා අධියථාර්ථවාදය හා මායා යථාර්ථවාදය වෙනස් ලෙස යොදා ගත්ත පොතක්. Continue reading පශ්චාත් යථාර්ථවාදී ප්‍රවේශයක්: හොර පොල්කිච්චා

ප්‍රබන්ධයේ සිදුවන ලීලාගේ චරිතයේ මැදිහත් වීම, කතාංගය කුතුහලයෙන් තීව්‍ර කරවයි. ලීලාත් ගුණවතීත් එක ම තුලාවක හිඳුවා උතුම් ස්ත්‍රිය කවුරුන්දැයි පාඨකයාට වටහා ගැනීමට මෙන්, අගනා වූ සිද්ධි දාමයකින් ගුණවතීටත් ලීලාටත් කඩවතආරච්චි දමා ගසා ඇති සෙයකි. විටෙක ගුණවතීගේ පාර්ශවය බරින් වැඩි වන අතර, තවත් විටෙක ලීලාගේ පාර්ශවයත් බරින් වැඩි විය යුතු ය යන උභතෝකෝටිකයට පාඨකයා නතු වේ. Continue reading ආදරය හිටිවන කවියක් ද, නැතිනම් කල් ගෙන සෙමෙන් පබැඳූ පෙම් කවක් ද?

උසස් අධ්‍යාපනයට පිවිසෙනතුරු මේ අය හිටියේ එකට. හදිසියේ සුකුරු මේ පුරුකෙන් ගැළවෙනවා. නැත්නම් මිතුරු නඩය ඔහුව එක්වර ගලවලා විසිකරනවා. ඔහුට දරන්න අමාරුයි ඒක. ඔහු හුදකලා වෙනවා. කෙට්ටු වෙනවා. සාමාන්‍ය සමාජයේ විරහව විඳින අයට මානසිකව වගේම කායිකව වන බලපෑම සුකුරුටත් වෙනවා. Continue reading වර්ණවතුන් අතර අවර්ණයා, ‘සුකුරු ටසාකි’

සමාජය තුල අපරාධකරුවෙක් බිහි වෙන්න අපිත් වක්‍රව හෝ දායක වෙලා තියෙනවා. අනික බොහෝ ගැටලු අවසන් වන්නේ කුමන හෝ අපරාධයකින්. මනුෂ්‍ය ඝාතන නොවන බොහෝ අපරාධ තියෙනවා. අනික් කාරණය රහස් පරික්ෂක ශානරය බොහෝ පිරිසක් කැමති ශානරයක්. ගැටලු කතා කිරීමට පහසු මාධ්‍යක්. Continue reading “හැම කාන්තාවකම තුළ ඉන්න ඒ ශක්තිමත් ගැහැනියට මම කේතකී නමින් පණ දුන්නා.” – ධනූ ජයසුන්දර

කතුවරයා ආරම්භයේදීම අපට ලබා දෙන්නේ නවකතාවේ අවසානය පිළිබඳ ඉඟියක්ද? ජපානය හා සම්බන්ධ ආදර කතා ඛේදාන්තයකින් අවසන් වන බවට අප මනස තුළ තැන්පත්ව ඇති මතය මෙහිදී කරළියට පැමිණෙනවා. නමුත් කතුවරයා නවකතාව අවසන් කරන්නේ පාඨකයා බලාපොරොත්තු නොවන අවසානයකින්. Continue reading ටෝරු වටනාබේගේ අතීතාවර්ජනය

අසූව අනූව දශක වල ජීවිතේ සුන්දරම ළමා කාලයක් විඳපු ඕනි කෙනෙක් දන්නවා ළමා ජීවිත වල තිබුණු ඒ සරල නිරාමිස සතුට. තාක්ෂණය අතින් දියුණු නොවුනත් මානව සම්බන්ධතා අතින් ඉතාමත් දියුණු කාලයක්. ගහ කොළ, සතා සීපාවා, ඇළ දොළ සමඟ දරුවන්ගේ ජීවිත ගෙවුනේ ඉතාමත් සුන්දර ලෙස. මමත් ඒ සුන්දර කාලය අඩුවක් නොමැතිව විඳපු කෙනෙක්. Continue reading “මමත් මුහුණු පොතෙන් බිහිවුණ ලේඛකයෙක්” – රන්දික කඩවතආරච්චි.

මේ කතාව කියවීමේ ලොකුම සතුට යම් තරමකින් ජපානය අත්දැකීම. ආගන්තුක සංස්කෘතියක, පරිසරයක සරන්නට ඉඩ ලැබීම. ඒත් ඒ ආගන්තුක බව කතාවට බාධාවක් වෙන්නේ නැහැ. රසය නැති කරන්නෙත් නැහැ. මුරකමි ඒ සියල්ලටම වඩා ශක්තිමත් කතාවක් ගොඩනඟනවා. කතාව බලවත් වීම තුළ අනිත් නවකතා ශිල්පීය අංග නැත්නම් නවකතා මූලධර්ම අමතක වන බවක් ඉන් අදහස් වෙන්නෙ නැහැ. සියල්ල එකිනෙකට ගැළපී තිබෙනවා. Continue reading හජිමෙ නිරූපණය කරන්නේ ජපන් නිර්ව්‍යාජත්වයද?

මුරකමි සිය සාහිත්‍යකරණය තුළ එසැවූ අනන්‍යතාවය ඉතා මනහරය. එය මූලිකවම සාහිත්‍ය ශානර තුනක් පුරා විහිදෙන විසල් වපසරියකි. විද්‍යා ප්‍රබන්ධ, මනඃකල්පිතය හා අපරාධ ප්‍රබන්ධයන් ශානර මෙන්ම ඉන්ද්‍රජාලික යථාර්ථය ඔස්සේ යමින් ඔහු සිය සිතියම සලකුණු කරන්නේ උචිත බස් වහර මගින් සිය කලාපයන් තෝරා බේරා ගනිමිනි. Continue reading හරුකි මුරකමි: සරලත්වය තුළින් අවුළුවන සංකීර්ණත්වය

පිටු කීපයක් විතරක් කියවීමෙන් පස්සෙ මට තේරුණා දීපා අනප්පරා මේ නවකතාව කරලා තියෙන්නෙ අපි මෙතෙක් කල් සිංහලෙන් නොකියවූ අමුතුම ආඛ්‍යානික රටාවකින් බව. වැඩිහිටියන්ගේ ලෝකය කුඩා කොලුවකුට පෙනෙන හැටි තමයි මේ නවකතාවෙ තියෙන්නේ. වැඩිහිටියා වැඩිහිටි ලෝකය දිහා බලන්නේ රාමුවකට කොටුවෙලා, ඒත් ළමයෙකුට එහෙම රාමු හැදිලා නැහැ. ඔවුන්ට වැඩිහිටි ලෝකය ගැන තියෙන්නෙ වෙනම, නැවුම් අර්ථදැක්වීමක්. හුඟක් වෙලාවට වැඩිහිටියෝ හිතනවා තමන් කරන දේ ළමයින්ට තේරුම්ගන්න බෑ කියල. ළමයි තමුන් තරම් දන්නෙ නෑ කියලත් හිතනවා. ඒවා කොයිතරම් වැරදිද Continue reading “නවකතාව පුරාම විහිදී යන මනුෂ්‍යයාගේ මුළාව, පැල්පත් ජනාවාසයක් ඇතුළේ තියෙන පැටලිලි සහගත මාවත් වගේ” – මොහාන් ධර්මරත්න

දෛනිකව මේ දුකෙහිම ගැලී සිටින පාඨකයාට ඔහු හෝ ඇය කොහොමත් දන්නා දුක ඇහැටත් ඇන පෙන්වන, දුකට වේදනාවේ සෝස් දමා පාඨකයාට ඇඬෙන්නට දෙන පෞරාණික ආඛ්‍යානවලට එරෙහිව අතුරු වීදිය අශෝකස්ථම්භයක් සේ නැගී සිටියි. මේ පැරණි කතාව ඔහු අපට එවන්නේ හිච්චිගෙන් හෝ ආනන්ද අයියාගෙන් ගත් අළුත් පාර්සලයකය. ඒ පාර්සලය දිගහරින කළ විහිදෙන නැවුම් සුවඳ හිච්චිගේ අම්මා කෙහෙල් කොළයක ඔතා දුන් බත් එකක් තරම් සුවඳ බවද, බඩගිනි අවුළුවන බවද කිව යුතුය. Continue reading ජීවිතයේ මහ වීදි දිගේ ගලන ‘අතුරු වීදියේ’ ආලෝකය.

දැන් ‘මුළා මංසල’ ට යමු. මට එය හැඟෙන්නේ, කොටස් වශයෙනුත් (ඒ කොටස් පරිඡේද ලෙස හැඳින්විය හැකිද?) ඒ ඒ කොටස් තනිවමත් ගත හැකි කතන්දර මාලාවක පැහැදුල් මූර්තියකි. ඒ අතර සබැඳියාව , නොබිඳෙන, නොපෙනෙන සියුම් හුයකින් ඇමිණු දීපාගේ මැජික් යෂ්ටිය, මොහාන් අතට කෙසේ හෝ ලැබී ඇත. Continue reading මම ‘මුළා මංසලේ’