ජීවිතේ වැඩි කාලයක් මට හමුවුණේම ගැහැනු සහ ගැහැනු ප්‍රශ්න මට තිබුනෙත් ගැහැනු ප්‍රශ්න. ගැහැනු පිරිමි කියල බෙදා වෙන්කර ඉරි ගැසූ ලෝකයක ඉඳලා, gender neutral ලෝකයක, ගැහැනු පිරිමි නෙමෙයි අපි සේරම මිනිස්සු, කියලා හිතන්න උගන්වන දේශයක ඉඳන් මං අද මේ කතාව කරන්නේ. එහෙම නොවන මගේ දේශය ගැන මට තියෙන අප්‍රමාණ දුකක් දැනෙනවා ඒ දුක මට මේ පොතේ අකුරු අතර හමුවෙනවා.  Continue reading ගැටුම්වලින් ඔද්දල් වූ දේශයක ගැයෙන සෙත් කවියක් – “ජෙරුසලෙම් දූවරුනි”

ශ්‍රී ලංකාවේ දැඩි මතභේදයකට තුඩු දුන් සිය මේරි නොහොත් මරියා කෙටිකථාව ඔස්සේ මංජුල වෙඩිවර්ධන විසින් යේසුස් සම්බන්ධව වන බයිබලීය පුරාවෘත්තය සහ අන්ත ක්‍රිස්තුන් සම්බන්ධයෙන් වන වෘතාන්තයන් එක් කොට ඒ වෙත නවමු දෘෂ්ටියක් ලබාදෙමින් කථාන්තරයක් ගොනු කොට සිටී. එහි සඳහන් වන උක්ත උපුටනය සංකේතාත්මකව කෙටිකථාවේ පෙළ උදෙසා වැදගත් වන අතර, එම සංකේතය ඩයොනීසියානුවා හට වැදගත් වෙයි. මේ ඔරෝබොරෝසයයි. Continue reading ඔරෝබොරෝසය

නවකතාව පුරාවට ම ප්‍රබලව දැකගත හැකි ධනූ ජයසුන්දරගේ රචනා උපක්‍රමය ලෙස ප්‍රබල අවස්ථා සිද්ධි නිරූපණය හා ආකර්ෂණීය පසුබිම් වර්ණනා හඳුනාගත හැකි ය. පළමු පරිච්ඡේදය තුළ සිට ම ලේඛිකාව එම උපක්‍රම යොදා ගෙන ඇති ආකාරය අගය කළ යුතු ය. Continue reading පාඨක මනස අවුල් කර – පසුව සියල්ල විසඳන, කේතකී වික්‍රමාරච්චි!

සෑම ආගමකටම නැතිනම් සෑම දර්ශනයකමට අයත් වන ඕනෑම අයෙකු තුළ දැන හෝ නොදැන පාරාදීසයක් සම්බන්ධයෙන් නොනිවෙන ෆැන්ටසියක් තිබේ. මෙම පාරාදීසය ඒදනයක්, දෙවිපියන්ගේ දිව්‍යමය රාජධානියක්, එලීසියානු බිමක්, යුතෝපියාවක්, රාම රාජ්‍යයක්, ඉකාරියාවක්, ඩයොනීසියාවක් නැතිනම් තමන්ගේම චිත්ත නිර්මිත දිව්‍ය බිමක් විය හැක. එය කෙසේ වුවත්, සෑම අයෙකුම කන්ද මුදුනට මහා ගල් කුළක් තල්ලු කරගෙන යන්නේ කඳු මුදුනෙන් එහා තිබෙනා බවට විශ්වාස කරනා පාරාදීසයක් බලාපොරොත්තුවෙන් නොවේද? Continue reading “ජෙරුසලෙම් දූවරුනි”… මේ සියලු දුක්ගැහැටෙන් හෝ නුඹේ භක්තිය ප්‍රහීනව නැතිද?

පුවත්පතකට ප්‍රසිද්ධියේ විදහා දක්වන අරමුණු හැර සැගවුණු න්‍යාය පත්‍රයක් තිබෙනවා. ඒ බව හෙළි කර ගන්නට හෝ එයට අනුගත වන්නට විශේෂ උත්සාහයක් දැරිය යුතු නැතත් අතුරේ ගමන් කරනවා වගේ, ඉතා පරිස්සමෙන් කටයුතු කරන්නටත් රචකයාට සිද්ධ වෙනවා.. පුවත්පතේ කර්තෘ මණ්ඩලයට එක් නොවි නිදහස් ලේඛකයකු ලෙස බාහිරව හිඳ ලියන්නට මම වඩාත් කැමති ඒ හේතු කාරණාත් එක්කයි. Continue reading “වෙනස හැඳින ගැනීම කාර්ය පහසු කළා” – ශාන්ති දිසානායක.

ඇය මිනිසාගේ රුදුරු බව සෘජුව කියන්නෙ නැහැ. නමුත් අඟවනවා. ඉන් කිසිවෙකුටත් හානියක් හෝ සිත් රිදීම් ඇති වන්නේ නැහැ. අමු අමුවේ ඇති සමාජ යථාර්ථය පත අට එකට හිඳ කියන්නට රුචි බව දැක ගන්න පුළුවන්. Continue reading කැදැල්ලෙන් ලොවට හෙළන ශාන්තිමත් බැල්මක්

චිංචිං නෝනා වෙනස් ම දැරියක්. ඇය කියනා දේ නාහන දඩබ්බර චරිතයක්. ගස් නගින, අසත්‍ය පුවත් ගම පුරා පතුරුවන, තම සහෝදරයින්ට කුණුහරුප කියා දෙන, පාසල් යන්නට අකැමැති දැරියක්. සාම්ප්‍රදායික අධ්‍යාපන රාමුවට අනුව ඇය අදක්ෂ සිසුවියක්. ඇය ශිෂ්‍යත්ව විභාගය පවා අසමත් වූ සිසුවියක්. ඇය මුල සිට ම සාම්ප්‍රදායික අධ්‍යාපන ක්‍රමය උපහාසයට ලක් කරන්නියක්. Continue reading පොඩි නළ ඉෂ්ක මිටා හේ… හේ… හෙවත් චිංචිං නෝනාගේ කතාව.

යෞවනයන්ගේ ස්වභාවය වන්නේ වැඩිහිටියන්ගේ මිථ්‍යා ඇදහිලිවලට සරදම් කිරීම ය. එහෙත් මේ ගැටවරයන්ගේ සිත් නිතර පෙලන්නේ අවතාර පිළිබඳ භීතියයි. වනගහනයේ අඳුර, වනසත්ව උවදුරු, අශ්වයන් එක ගැනීමේ අභියෝගය යන මේ සියල්ල සමග යව්වනත්වයට මුහුණ දෙන ඔවුහු නිරන්තරයෙන් බියට පත්වෙති. Continue reading “දඩයක්කාරයකුගේ සටහන්” – ඉවාන් තුර්ගිනීෆ්

ලංකා සාහිත්‍ය උළෙලට එන්න, සාහිත්‍යයේ සහ කලාවේ විවිධ වර්ණ එකතුවෙන් නිර්මාණය වෙන අපූරු අත්දැකීමක් රසවිඳින්න! පෙබරවාරි 8 සිට 12 දක්වා මහනුවරදී සහ කොළඹදී හමුවෙමු. Continue reading සහෘදයිනි, පැමිණෙන්න, සාහිත්‍යයේ සහ කලාවේ විවිධ වර්ණයන් රසවිඳින්න! – 2024 ලංකා සාහිත්‍ය උළෙලට පෙරවදනක්!

සාෂා ජීවිතයේ නිදහස සොයා යෑම, ළාබාල තරුණියක් ලෙස වෘත්තීය ජීවිතයේ ස්වාධීන වීම, බොහොමයක් ස්ත්‍රීන්ගේ පරම අපේක්ෂාව වන විවාහය දරුවන් සෑදීම වැනි දෑ ප්‍රතික්ෂේප කිරීම ආදිය ඇය තුළ ගොඩනැඟී ඇත්තේ, ඇගේ විශ්වාස පද්ධතියේ හෙවණැල්ල වැටීමෙන් විය හැකි ය. එනම්, ඇය කුඩාකල සිටම වැඩුණේ මාපිය අඬ දබර මධ්‍යයේ අඟහිඟකම්වලින් මිරිකෙමිනි. Continue reading සැබෑ ආදරය කුමක්දැයි ප්‍රශ්න කරන ‘සාෂා’

කවිවල ආකෘතිය කවියක අර්ථය ඔප් නැංවීම පිණිසම විය යුතුයි කියන එක විශ්වාස කරනවා. සමහර විරිත් තියෙනවා, කවියකට භාවයක් ලබා දෙන. ජීවයක් ලබාදෙන. ප්‍රවීණයෙක්ට ඒ කවියේ  පරමාර්ථය ඉස්මතු වෙන අන්දමට විරිතක් තෝර ගැනිම අපහසු නෑ. හැබැයි ආකෘතිය හෝ විරිත තුළ කවියා සිර නොවිය යුතුයි. අත්හදා බැලීම් කළ යුතුයි. කුමන ආකෘතියකින් හෝ පාඨකයාට වඩාත් හොඳ රසවින්දනයක් ලබා දෙන්නට පුළුවන් නම් ඒක තමයි ඒකට ගැළපෙනම ආකෘතිය. Continue reading “ආයාසයෙන් ලියන කවි මගෙ හිතට අල්ලන් නෑ” – මංජුලා පියුමාලි.

ප්ලාත් ගේ කාව්‍යයන් අතරින් ‘Lesbos’ වෙන අවධානය යොමු කරන්නේ, එහි ඇති යම් අසාමාන්‍යතාවක් නිසාය. ප්ලාත් ගැහැනියක වීම තුලින්, සිය අත්දැකීම් ප්‍රකාශනය තුල සියුම් ව දනවන්නේ, මානව සබඳතා වල ගැඹුරු බව වීම, එම සුවිශේෂීතාවයයි. ගෘහීය කටයුතු: ගෘහීය හිංසනය; ගෘහීය ප්‍රචණ්ඩත්වය: ගෘහීය දූෂණය ආදි සෘණාත්මක කරුණු එකලස් ව ඇති ගෘහය, ගැහැනියක ගේ ඉවසුම්; සැනසුම් මෙන්ම රිදවුම් කළාපය ද බව ඇය කියන්නීය. Continue reading සිපගන්න මා, දැනෙයි ඔබට කෙතරම්, වැදගත් ද මා…

සිසිෆස් යනු පෘතුවියේ සිටිනා සටකපටම තක්කඩියා ලෙසින් කුප්‍රකටව සිටි රජෙකි. ඔහු සිය රාජත්වය තුළදී මෙම සටකපට භාවය උපයෝගී කරගනිමින් සිදුකළ අපරාධයන්ද බොහෝ වෙයි. ඔහු තම වාසිය සඳහා මහදෙවි සීයුස්ගේ රහස් පවා හෙළිදරවු කර සිටී. කෙසේ නමුත් එක් මොහොතකදී සිසිෆස් ඔලිම්පස් මහ දෙවියෙකුද උපායෙන් ‍රැවටීමට සමත් වෙයි. එනම් සිසිෆස්ව ටාටරස් වෙත ‍රැගෙන යෑමට මාරයා හෙවත් තෙනටෝස් පැමිණි විට සිසිෆස් ඉල්ලා සිටින්නේ ටාටරස් හි යදම් ක්‍රියා කරන්නේ කෙසේදැයි පෙන්වා දෙන ලෙසටයි. තෙනටෝස් එම ඉල්ලීම ඉ‍ටු කරන්නට යන විට සිසිෆස් කරන්නේ උපායෙන් තෙනටෝස්ව යදමින් බැඳ සිර කිරීමයි. Continue reading ජීවත් වනවාද නැතිද, එයයි ගැටළුව

කුවේණි බොහෝ නිර්මාණකරුවන්ගේ නිර්මාණවලට වස්තු බීජ සැපයූ මාතෘකාවක්. එහෙත් බොහෝ නිර්මාණකරුවන් පෙන්වා දෙන්නේ කුවේණිය සිංහලයට සාප කිරීම පිළිබඳ කතා පුවත පමණයි. එහෙත් මෙම නිර්මාණයේදී පියුමාලි ස්ත්‍රියක ලෙස, ස්ත්‍රීවාදී දෘෂ්ටියක් හෙළමින් කුවේණිය දකින්නට උත්සාහ ගෙන තිබෙනවා. කුවේණිය නම් යක්ෂ ගෝත්‍රික කාන්තාව තුළ තිබූ භාවමය හැඟීම් සියුම්ව පෙන්වා දී තිබෙනවා. එහෙත් කිවිඳිය කුවේණියගේ නිහඬ ප්‍රතිපත්තියට හේතුව ආදරය බව සෘජුව පවසා නැහැ. Continue reading සඳක් මෙන් සෞම්‍ය නොවුණද රැයේ තරුවක් ව ළඟ ඉන්න…

එකිනෙකට වෙනස් සංස්කෘතින් දෙකක, හැදෑරීමක් නැති වුන එකිනෙකාට තේරෙන්නෙ නැති භාෂා දෙකක මිනිසුන් සිටින දශක ගණනාවක් පැවති ජනවාර්ගික අරගලයක්, ආයුධ සන්නද්ධ යුද්ධයක් දක්වා විකාශනය වෙච්චි රටක අපි උතුර කියවිය යුතුමය කියා මට සිතේ. Continue reading මුහමාලේ සුළඟ

නවකතාවේ නම ‘කලම්බෝ’ ය. අතීතයේ ‘කොළොංතොට’ නමින් හැඳින්වූ නගරය පෘතුගීසින්ට, ලන්දේසීන්ට මෙන් ම ඉංග්‍රීසීන්ට ද ‘කලම්බෝ’ ම විය. වර්තමානයේ පවා බහුල ව ව්‍යවහාර කරනුයේ ‘කොළඹ’ යන්නට වඩා ‘කලම්බෝ’ (Colombo) යන ඉංග්‍රීසි වදන ය. නවකතාවේ දී කතුවරයා ‘කොළඹ’ හඳුන්වන්නේ නගරයක් ලෙසින් නොව රටක් ලෙසිනි. කොළඹ රට ගැන තනියම ඉගෙන ගත යුතු බවත්, කොළඹ ගැන ඉගෙන ගතහොත්, එය ජීවිතය ම ඉගෙන ගත්තා වැනි යැයි පැවසීමෙන් ඒ බව ප්‍රකට වේ. Continue reading ‘හද්දා පිටිසර’ කොළඹ ගැමියන්ගේ කතාව

මේ අතරේදී වර්තමානයේදී පවා සමනොළ ගිර යනු පෘතුවියේ මධ්‍ය ලක්ෂ්‍යය බව කියන්නන්ගෙන් පමණක් නොව, සමනොළ කූටය ලෝකයේ අඩුම ගුරුත්වයක් ඇති ස්ථානය යැයි විශ්වාස කරන්නන්ගෙන්ද අඩුවක් නොවේ. ආතර් සී ක්ලාක් විසින් මේ මතය හැඩසවමින් සමනොළ ගිර මුදුනේ අභ්‍යවකාශ සෝපානයක් නිර්මාණය කිරීමට සුදුසු එකම තැන වූ බව කියමින් ‘ද ෆවුන්ටන්ස් ඔෆ් පැරඩයිස්’ කෘතිය නිර්මාණය කරයි. සැබවින්ම සමනොළ ගිර සිරස එවැනි සුවිශේෂී භූ විද්‍යාත්මක සලකුණක්ද? එය පැනයකි. Continue reading පොළෝතලයත් ස්වර්ගයත් මුණගැසෙනා තැන

මේ චූල ජානපදිකයන්ට දෙවියන්ගෙන් කොහෙත්ම පිහිටක් නැත. යක්ෂයන්ගෙන් ඇත්තේද පීඩාවන්ම පමණි. සවිමත් සහ බුද්ධිමත් මිනිසුන්ටද යක්ෂයන් හෝ දෙවියන්ගෙන් වැඩක් නැත. දෙවියන්ගෙන් සහ යක්ෂයන්ගෙන් වැඩගත හැක්කේ බලවතුන්ට සහ ධනවතුන්ට පමණි. අඩුක්කු පුදන්නේ නැතිවම උන් ධනවතුන් සහ බලවතුන් හමුවේ දණින් වැටෙති. එවන් සන්දර්භයකදී මෙවන් අසරණ චූලජානපදිකයන්ට පිහිටක් හෝ සරණක් පැතිය හැක්කේ මෙවන් කුඩා කප්පන්කාර පිසාචයන්, කුම්භාණ්ඩයන් වෙනත් වචනයකින් කියන්නේ නම් මේ භුතයන්ගෙන් පමණි. Continue reading මෙය ඔබේ දිවි ගලවන කතාවක්

ළමා මනසට පුටුව පිළිබඳව අනුකම්පාවක් ඇතිවීම නොවැළැක්විය හැකිය. පුටුවට නමක් දීමෙන්ම එය ජීවමාන වස්තුවක් බවට පත්කර ඇත. කුඩා කල සිටම තම යහළුවන් සමග එකතුව සෙල්ලම් කරන ළමුන් පාසලේ වටපිටාව දෙස බලා බොහෝ දේවල් ඉගෙනගනියි. පණ තිබෙන මෙන්ම පණ නැති දේවල් කෙරෙහි ද තම අවධානය යොමු කරයි. Continue reading බාධක ජයගන්න දරුවන්ට දිරිය දෙන ‘අපූරු වූ අබලන්’

“මේක පරිගණක භාෂාවකට සමානයි. අපි 2010 පමණ වන විටත් දැනගෙන උන්න මේ උප පරමාණුක අංශුන් ගේ හැසිරීම හරියටම ගණනය කරන්න නම් මේවාටත් වරද නිවැ‍රැදි කිරීමේ කේතයක් යෙදිය යුතු වූ බව”. මේ x අක්ෂරයෙන් පෙන්නන්නේ මේ කේතය. මේ කේතය තුළ තමයි අහඹුව කියන සංසිද්ධිය රැඳිල තිබුණේ. නමුත් අපි මේක නිවැරදිවම ගණනය කළා. ඒ කියන්නේ අපි දෙවියන් වහන්සේ ගේ භාෂාව හොයා ගත්ත”. තරුණයා උද්යෝගයෙන් පැවසීය. තව දුරටත් අපිට දේවල් අනුමාන කළ යුතු නෑ. අපිට සියල්ල පාලනය කළ හැකියි. Continue reading නිවැ‍රැදි කේතය

ජර්මානු ජාතිකයෙකු විසින් රචනා කරනු ලැබුවද කතාවට පසුබිම සකසනුයේ දහ අටවන සියවසේ ප්‍රංශයේ පැරිස් නගරය ඇතුළු ඒ අවට අනෙකුත් නගර ප්‍රදේශයි. මෙහිදී කතුවරයා, කතාවේ ප්‍රධාන චරිතයට ග්රෙනුයි වැනි නමක් යොදාගත්තේ ඇයි? Grenouille (ග්රෙනුයි) මෙය මධ්‍යකාලින ප්‍රංශ වචනයක් වන අතර එය ඉපැරණි ප්‍රංශ වචනයක් වන Grenoille  බිදී ආවක් ලෙස සැලකේ. එය ලතින් භාෂාවේ ඇති Ranucula  නැමැති  වචනයෙන් බිදී විත් Renoille ලෙස ප්‍රංශ භාෂාවට එක්වී ඇති බවට සදහන් වේ. Continue reading ගෙම්බා සහ සුවද විලවුන් 

සිංහල කෙටිකතාවේ නව ආකෘතිමය අත්හදාබැලීමකින් යුත් කෙටිකතා අතරට එක්වන දයානන්ද තිරිමාන්නගේ මෙම කෙටිකතාව මුල්වරට පළවූයේ ‘කල්පනා’ සඟරාවේ 1982 නොවැම්බර් කලාපයේය. පුද්ගලයකුගේ චින්තන දහරාවක් ඉදිරිපත් කරන මෙහි සම්පූර්ණ වාක්‍ය නොමැතිය. දයානන්ද තිරිමාන්න 1975 සහ 1979 වසරවල කෑගලු දිසා සාහිත්‍ය උළෙලේ කෙටිකතා තරගවලින් ප්‍රථම ස්ථානය දිනා ඇත. Continue reading රස්සාව මාරුව වැස්ස කෝච්චිය සහ අතරමග.