“සිම්පල් සයිමන්” නවකතාව කියවමු

දවසක් මහාරාජපුරම් සන්තානම් සර් ගුරුජී මුණගැහෙන්න පැමිණියා 1920 මැයි මාසයේ 20 වැනිදා උපත ලද මහාරාජපුරම සන්තානම්, දකුණු ඉන්දියාවේ විසූ, අති විශිෂ්ට කර්ණාටක ශෛලියේ ශාස්ත්‍රීය ගායකයෙක් ඔහු ඉන්දියානු රජය පිරිනමන පද්ම ශ්‍රී සම්මානයෙන් (1990) සහ මදුරාසි සංගීත ඇකඩමිය පිරිනමන සංගීත කලා නිධි සම්මානයෙන් (1989) පුද ලද, පූර්ණත්වයට පත් වූ සංගීතඥයෙක් ගුරුජී මගේ ලාංකේය සම්බන්ධකම ඔහුට දැන්වූ විට ඔහු මට වඩාත් ලෙන්ගතුව මේ කතාව කීවා. Continue reading “සිම්පල් සයිමන්” නවකතාව කියවමු

ගැටුම්වලින් ඔද්දල් වූ දේශයක ගැයෙන සෙත් කවියක් – “ජෙරුසලෙම් දූවරුනි”

ජීවිතේ වැඩි කාලයක් මට හමුවුණේම ගැහැනු සහ ගැහැනු ප්‍රශ්න මට තිබුනෙත් ගැහැනු ප්‍රශ්න. ගැහැනු පිරිමි කියල බෙදා වෙන්කර ඉරි ගැසූ ලෝකයක ඉඳලා, gender neutral ලෝකයක, ගැහැනු පිරිමි නෙමෙයි අපි සේරම මිනිස්සු, කියලා හිතන්න උගන්වන දේශයක ඉඳන් මං අද මේ කතාව කරන්නේ. එහෙම නොවන මගේ දේශය ගැන මට තියෙන අප්‍රමාණ දුකක් දැනෙනවා ඒ දුක මට මේ පොතේ අකුරු අතර හමුවෙනවා.  Continue reading ගැටුම්වලින් ඔද්දල් වූ දේශයක ගැයෙන සෙත් කවියක් – “ජෙරුසලෙම් දූවරුනි”

පාඨක මනස අවුල් කර – පසුව සියල්ල විසඳන, කේතකී වික්‍රමාරච්චි!

නවකතාව පුරාවට ම ප්‍රබලව දැකගත හැකි ධනූ ජයසුන්දරගේ රචනා උපක්‍රමය ලෙස ප්‍රබල අවස්ථා සිද්ධි නිරූපණය හා ආකර්ෂණීය පසුබිම් වර්ණනා හඳුනාගත හැකි ය. පළමු පරිච්ඡේදය තුළ සිට ම ලේඛිකාව එම උපක්‍රම යොදා ගෙන ඇති ආකාරය අගය කළ යුතු ය. Continue reading පාඨක මනස අවුල් කර – පසුව සියල්ල විසඳන, කේතකී වික්‍රමාරච්චි!

“ජෙරුසලෙම් දූවරුනි”… මේ සියලු දුක්ගැහැටෙන් හෝ නුඹේ භක්තිය ප්‍රහීනව නැතිද?

සෑම ආගමකටම නැතිනම් සෑම දර්ශනයකමට අයත් වන ඕනෑම අයෙකු තුළ දැන හෝ නොදැන පාරාදීසයක් සම්බන්ධයෙන් නොනිවෙන ෆැන්ටසියක් තිබේ. මෙම පාරාදීසය ඒදනයක්, දෙවිපියන්ගේ දිව්‍යමය රාජධානියක්, එලීසියානු බිමක්, යුතෝපියාවක්, රාම රාජ්‍යයක්, ඉකාරියාවක්, ඩයොනීසියාවක් නැතිනම් තමන්ගේම චිත්ත නිර්මිත දිව්‍ය බිමක් විය හැක. එය කෙසේ වුවත්, සෑම අයෙකුම කන්ද මුදුනට මහා ගල් කුළක් තල්ලු කරගෙන යන්නේ කඳු මුදුනෙන් එහා තිබෙනා බවට විශ්වාස කරනා පාරාදීසයක් බලාපොරොත්තුවෙන් නොවේද? Continue reading “ජෙරුසලෙම් දූවරුනි”… මේ සියලු දුක්ගැහැටෙන් හෝ නුඹේ භක්තිය ප්‍රහීනව නැතිද?

“දඩයක්කාරයකුගේ සටහන්” – ඉවාන් තුර්ගිනීෆ්

යෞවනයන්ගේ ස්වභාවය වන්නේ වැඩිහිටියන්ගේ මිථ්‍යා ඇදහිලිවලට සරදම් කිරීම ය. එහෙත් මේ ගැටවරයන්ගේ සිත් නිතර පෙලන්නේ අවතාර පිළිබඳ භීතියයි. වනගහනයේ අඳුර, වනසත්ව උවදුරු, අශ්වයන් එක ගැනීමේ අභියෝගය යන මේ සියල්ල සමග යව්වනත්වයට මුහුණ දෙන ඔවුහු නිරන්තරයෙන් බියට පත්වෙති. Continue reading “දඩයක්කාරයකුගේ සටහන්” – ඉවාන් තුර්ගිනීෆ්

සහෘදයිනි, පැමිණෙන්න, සාහිත්‍යයේ සහ කලාවේ විවිධ වර්ණයන් රසවිඳින්න! – 2024 ලංකා සාහිත්‍ය උළෙලට පෙරවදනක්!

ලංකා සාහිත්‍ය උළෙලට එන්න, සාහිත්‍යයේ සහ කලාවේ විවිධ වර්ණ එකතුවෙන් නිර්මාණය වෙන අපූරු අත්දැකීමක් රසවිඳින්න! පෙබරවාරි 8 සිට 12 දක්වා මහනුවරදී සහ කොළඹදී හමුවෙමු. Continue reading සහෘදයිනි, පැමිණෙන්න, සාහිත්‍යයේ සහ කලාවේ විවිධ වර්ණයන් රසවිඳින්න! – 2024 ලංකා සාහිත්‍ය උළෙලට පෙරවදනක්!

සැබෑ ආදරය කුමක්දැයි ප්‍රශ්න කරන ‘සාෂා’

සාෂා ජීවිතයේ නිදහස සොයා යෑම, ළාබාල තරුණියක් ලෙස වෘත්තීය ජීවිතයේ ස්වාධීන වීම, බොහොමයක් ස්ත්‍රීන්ගේ පරම අපේක්ෂාව වන විවාහය දරුවන් සෑදීම වැනි දෑ ප්‍රතික්ෂේප කිරීම ආදිය ඇය තුළ ගොඩනැඟී ඇත්තේ, ඇගේ විශ්වාස පද්ධතියේ හෙවණැල්ල වැටීමෙන් විය හැකි ය. එනම්, ඇය කුඩාකල සිටම වැඩුණේ මාපිය අඬ දබර මධ්‍යයේ අඟහිඟකම්වලින් මිරිකෙමිනි. Continue reading සැබෑ ආදරය කුමක්දැයි ප්‍රශ්න කරන ‘සාෂා’

‘හද්දා පිටිසර’ කොළඹ ගැමියන්ගේ කතාව

නවකතාවේ නම ‘කලම්බෝ’ ය. අතීතයේ ‘කොළොංතොට’ නමින් හැඳින්වූ නගරය පෘතුගීසින්ට, ලන්දේසීන්ට මෙන් ම ඉංග්‍රීසීන්ට ද ‘කලම්බෝ’ ම විය. වර්තමානයේ පවා බහුල ව ව්‍යවහාර කරනුයේ ‘කොළඹ’ යන්නට වඩා ‘කලම්බෝ’ (Colombo) යන ඉංග්‍රීසි වදන ය. නවකතාවේ දී කතුවරයා ‘කොළඹ’ හඳුන්වන්නේ නගරයක් ලෙසින් නොව රටක් ලෙසිනි. කොළඹ රට ගැන තනියම ඉගෙන ගත යුතු බවත්, කොළඹ ගැන ඉගෙන ගතහොත්, එය ජීවිතය ම ඉගෙන ගත්තා වැනි යැයි පැවසීමෙන් ඒ බව ප්‍රකට වේ. Continue reading ‘හද්දා පිටිසර’ කොළඹ ගැමියන්ගේ කතාව

“දරුවන්ට කෑම කටක් නොදී අධිරාජ්‍යයාට බදු ගෙවන්න වුණු ගැහැනුන්ගෙ වේදනාව අදත් එහෙමමයි” – තරුරසී ප්‍රනාන්දු

එහෙම කතන්දර කියල දුන්නා කියල නම් මතකයක් නැහැ. හැබැයි අපේ ආච්චිල, සීයලා, මම්මල, අම්මල එයාලගෙ ජීවිත කතන්දර කියනවා අහන් ඉන්නවා. ඒවා ගොතපු කතා නෙවෙයි ඇත්ත කතා. ගමේ ආච්චිල සීයලට ඇහුම්කන් දෙන පුරුද්දක් මට තිබුණා. එයාලගෙන් මට ඇහුණෙත් ඇත්ත ජීවිත කතා. මට ගොඩක් කතන්දර ලැබුණා දහම් පාසලෙන්. දහම්පාසලේ ඒ කාලේ දැන් වගේ විෂය නිර්දේශ තිබුණෙ නැහැ. තරග විභාග තිබුණෙ නැහැ. දහම් පාසල හරිම නිදහස් සුන්දර තැනක්. Continue reading “දරුවන්ට කෑම කටක් නොදී අධිරාජ්‍යයාට බදු ගෙවන්න වුණු ගැහැනුන්ගෙ වේදනාව අදත් එහෙමමයි” – තරුරසී ප්‍රනාන්දු

“මට ගෙවල් කියවන පුරුද්දක් තියෙනවා” – චතුරි දමයන්ති

ඇත්තටම මට අමුතු පුරුද්දක් තිබුණා. මම බස්එකේ යද්දි, ගමන් යද්දි හුඟක් වෙලාවට ගෙවල් කියවනවා. ගෙයක් දැක්කහම ඒ ගේ ගැන මගේ ඇතුළෙ කතාවක් මැවෙනවා. මේ ගේ ඇතුළෙ මොනවගේ දේවල් වෙනවා ඇද්ද කියලා. විශේෂයෙන් පාන්දර කොළඹ යද්දි, සමහර ගෙවල්වල ලයිට් දාලා තියෙනවා එක කාමරේක. මම හිතනවා ආහ් මේ කුස්සිය වෙන්නැති. එහෙම මම ඒකට අදාළ කතාවක් පරිකල්පනය කරනවා. බස් එකේ යන වෙලාවක නින්ද ගියේ නැත්නම් මම කරන්නේ ඒක තමයි. Continue reading “මට ගෙවල් කියවන පුරුද්දක් තියෙනවා” – චතුරි දමයන්ති

“කොට තුවක්කු“ නවකතාව කියවමු.

“…තමුසෙ දන්නවද සමාජවාදී ස්ටාලින්ට මං ගරු කරන්නෙ මොකද කියලා. ඌත් හොඳම කොමියුනිස්ට්කාරයන්ට ගේම දුන්නු දේශප්‍රේමියෙක්. ජාතික සමාජවාදී හිට්ලර් මං අදහන තවත් නායකයෙක් ඕයි. මිනිහ තමයි අයිසෙ කොමියුනිස්ට් හැතිකරය ලෝකෙන් තුරන් කරන්න ඕනය කියලා බය නැතිව ඉදිරිපත් වුණේ. ඒ වගේම තව එකක්, තමුසෙ දන්නවද මං දේශප්‍රේමීන්ට ආදරේ ඇයි කියල. උන්ට තියෙන්නෙ කොට තුවක්කු සහ ළඟ ඉලක්ක. උන් කලබලයි. ඒත් කොමියුනිස්ට්කාරයො, උන් හරියට ස්නයිපර් වගේ. උන්ට තියෙන්නෙ දුර ඉලක්ක සහ තියුණු සැලසුම්. උන්ට වරදින්නෙ ඒක අස්සට රිංගල ඉන්න තමුසෙල වගේ දේශප්‍රේමී ගැරඬි හින්ද. මං තමුසෙලට කැමතිත් ඒකයි.” Continue reading “කොට තුවක්කු“ නවකතාව කියවමු.

සියවසක් පුරා දිවෙන ගැමි සුවඳේ මාණික්‍යාන්දරය

ඉතිහාසය නැවත නැවතත් සිදු වන බව අප හොඳින් ම දන්නා කරුණකි. කෙටිහාමි සහ පිච්චි කොළොන්න කෝරළයේ සිට අට කළං කෝරළයට පැමිණියාක් මෙන් ඊට සියවසකට පසු ව තිලකරත්න සහ සෙනෙහෙලතා අට කළං කෝරළයෙන් කොළොන්නා කෝරළයට ගමන් කිරීම ඉතිහාසය නැවත නැවතත් සිදු වන බවට ලබා දිය හැකි කදිම නිදසුනකි. Continue reading සියවසක් පුරා දිවෙන ගැමි සුවඳේ මාණික්‍යාන්දරය

“මම වැඩියෙන්ම සතුටු වෙන්නෙ ප්‍රබන්ධ ලෝකෙ ඉන්න වෙලාවට” – ශමෙල් ජයකොඩි

දැන් හිතන්න ප්‍රංශ පෙම්වතා පොතේ මාලක ගත්තොත්, මාලක පැරීසියේ ඉඳලා ඉගෙනගන්න යන්න තියෙනකොට මොනවගේ ප්‍රශ්නද එයාට එන්නේ. කොච්චර සීතලත් දැනෙනවද, බස් එක ගන්න කොච්චර දුර ඇවිදගෙන යන්න ඕනද. කෝච්චියෙ නැග්ගම බහින තැන හොයාගන්න එක කොච්චර අපහසු වැඩක්ද, ඔය විදියට චරිතෙ තුළ ජීවත් වෙනකොට මට දැනෙන දේ මම ලියනවා හැබැයි ලියන්නෙත් අවශ්‍යම දේ. ඒ වගේම තව මම කරන දෙයක් තමයි, ඒ චරිත එක තැනක වාඩිකරවලා එයාලට කතාකරන්න ඉඩ අරිනවා. Continue reading “මම වැඩියෙන්ම සතුටු වෙන්නෙ ප්‍රබන්ධ ලෝකෙ ඉන්න වෙලාවට” – ශමෙල් ජයකොඩි

“තිමිරෙන් එතෙරට” නවකතාව කියවමු.

කළු ලෝහ ගේට්ටුවෙන් විවෘත වුණ සුදු ඇඳගත් සොල්දාදුවන් දෙදෙනෙක් වැනි උස ගේට්ටු කුළුණු පසුකර කාර් රථය ඉදිරියට ඇදුණේය. මගේ ඇස් ඉදිරිපිට මහානුභාව සම්පන්න සුදු උස නැගිල්ලක් නිල් පැහැති තණ පිට්ටනියේ විරාජමාන විය. Continue reading “තිමිරෙන් එතෙරට” නවකතාව කියවමු.

සිසිර ගීතය නවකතාව කියවමු.

රෝහන කලුආරච්චි පරිවර්තනය කළ ප්‍රමුදිත් ඩී. රූපසිංහගේ ‘සිසිර ගීතය‘ (Bayan) නවකතාව වූකලී සෝවියට් පාලනය බිඳවැටීමෙන් පසු යුක්රේනයේ සිදුවූ සමාජ-ආර්ථික හා දේශපාලන විපර්යාසයට සෝවියට් ක්‍රමය යටතේ වියපත්වෙමින් සිටි පරපුර මුහුණ දුන් ආකාරය පිලිබඳ පුළුල් චිත්‍රයකි. පහත දැක්වෙන්නේ ‘සිසිර ගීතය‘ නවකතාවෙන් තෝරාගත් කොටසකි. Continue reading සිසිර ගීතය නවකතාව කියවමු.

“පතුලක් නැති අගාධයකට ආදරේ කරන්න එපා“

අපි අපේ මූඩ් එක අනුව කරන දේවල් විටින් විට වෙනස් වෙනවා. කොටින්ම පොතක් කියවන්න ගත්තත් එහෙමයි. සමහර ඒවා ඒ වෙලාවට හරියන්නෙ නෑ. ඉන්න මූඩ් එකට සෙට් වෙන්නෙ නෑ. මූඩ් ෆික්ස් කරගන්න පොතක් කියවන්න අතට ගත්තත් පොතේ කවරෙ ඉඳන්ම හිතට වැදුනෙ නැත්නම් මූඩ් අවුට්. වැරැද්දක් කියනව එහෙම නෙමෙයි, සාමාන්‍යයෙන් කියවන්න කලින් පොතේ කවරය දිහා වෙලාව අරන් බලන් ඉන්න එක මගේ පුරුද්දක්. ඇත්තෙන්ම ඒකට හේතුව පොතක් කියන්නෙම … Continue reading “පතුලක් නැති අගාධයකට ආදරේ කරන්න එපා“

මුළා මංසල නවකතාව කියවමු.

මොහාන් ධර්මරත්න පරිවර්තනය කළ කේරළ ලේඛිකා දීපා අනප්පරාගේ ‘මුළා මංසල‘ (Djinn Patrol on the Purple Line) නවකතාව දිගහැරෙන්නේ දින්දියාවේ පැල්පත් ජනාවාසයක වෙසෙන කුඩා පිරිමි ළමයකුගේ දෘෂ්ටිකෝණයෙනි. පහත දැක්වෙන්නේ ‘මුළා මංසල‘ නවකතාවෙන් තෝරාගත් කොටසකි. මුළා මංසල සුභාවි ප්‍රකාශනයකි. ‘භූතයෙක් බහදූර්ව ගෙනිච්චා වෙන්න බැරිද?’ මං අහනවා. ‘නරක භූතයෝ ඉන්නව,’ මාමා කියනවා, ‘උන් ඔයාගේ ආත්මයට රිංගාවි. උන් ළමයි අරන් යන්නේ බොහොම කලාතුරකින්. ඇත්තටම, ඒ වගේ වැඩකට උන්ට චෝදනා කරන්න … Continue reading මුළා මංසල නවකතාව කියවමු.

පිටස්තරයා පරිවර්තනය ගැන විමසුමක්

ඇල්ජීරියාවේ උපත ලබා ප්‍රංශයට පැමිණ ලෝ ප්‍රකට ලේඛකයෙක් සහ දාර්ශනිකයෙක් බවට පත් වූ ඇල්බෙයා කැමූ විසින් ප්‍රංශ බසින් රචිත L’Étranger නම් කෘතිය සෝමරත්න බාලසූරිය විසින් 1984 වසරේදී පිටස්තරයා නමින් පරිවර්තනය කර ඇත. එම පරිවර්තනය පිළිබඳ මගේ විමසුම මෙසේ දක්වමි. කැමූ විසින් 1942 දී පළකරන ලද මෙම නවකතාව පිළිබඳව ඉංග්‍රීසි පාඨක ලෝකයේ ඇස ගැටෙන්නේ බ්‍රිතාන්‍ය ලේඛකයෙකු මෙන්ම විචාරකයෙකු වූ සිරිල් කොනලි විසින් එවකට බ්‍රිතාන්‍ය පාදක කරගත් … Continue reading පිටස්තරයා පරිවර්තනය ගැන විමසුමක්

ලෞකික තුර්කියේ කතාව – රත් වරලැති ලිය

“ඔබ අගය කරන ඔබට වටිනා යමක් ළිං පතුලක සඟවා පසුව ඒ ගැන අමතක කර දැමීමේ අරුත කුමක් වූයේද?” අහඹු හැඟීමක් අපේ ජීවිත වලට කෙතරම් නම් බලපෑමක් කළ හැකිද? විශේෂයෙන් එය කෙනෙකු කෙරෙහි ආකර්ෂණය වන හැඟීමක් නම්? ඒ හැඟීමේ කෙළවර අවසානය නොදන්නා අනන්තයක ගැටගැහී ඇති බවක් පෙනේ. රත් වරලැති ලිය දකින් මෙහි කතානායකයා ජෙම් අත්විඳින හැඟීම් සමුදාය හැම යෞවනයෙක්ටම උරුමය. “වැඩබිමේ සිට මිනිත්තුවක පමණ ඇවිදින දුරින් … Continue reading ලෞකික තුර්කියේ කතාව – රත් වරලැති ලිය

සති පූජා

” සුඛ විහාරි “කාව්‍ය එකතුව – ලාලනී සතරසිංහ. දරුද නොදරුවන් කලඅහස ඉම සැඟව ගියහිමියනි ,නොපැන්නද දර සෑයටකරනු වස් සති පූජා සෑයේ ගිනිදැල්ළමැදේ අසුරාළයේ ගිනිකඳුලොවෙන් මුදවානොහෙළාම නෙත කඳුළුහෙළාගත රන් ඩාබිඳුරැක බලාගත් කුරුලු පැටවුන්දුටුවේද හිමියනේලැගුම්ගත් අපූරුවඋන්ම තනාගත් විජිතවල ඉදින් මෙහෙවර නිමයිසැබෑ සති පූජාවද එයමැයිතනිව අත්තෙහි හිඳගයන්නෙමි – ගයන්නෙමිවිරහ ගීයක් නොවේඋදාන ගීයයි මේකුරවි කිරිල්ලියගේ Continue reading සති පූජා

දේශපාලනයේ සාහිත්‍යය – ඉස්ත්‍රාති සහ රොලාන්ද්

රුමේනියාවේ දැනියුබ් ගඟ පදනම් කරගෙන නිර්මාණය කර ඇති බ්‍රයිලා නම් වරාය නගරයේ 1884 වසරේදී උපත ලද ඉස්ත්‍රාතිට මූලික අධ්‍යාපනයෙන් පසු අධ්‍යාපනයෙන් ඉවත්ව විවිධ කම්කරු රැකියාවල නිරතවීමට සිදුවෙයි. ඔහුගේ ග්‍රීක මංපහරන්නෙකු වූ ඔහුගේ පියා ඔහුට කිසිදිනෙක හමුවී නැත. රෙදි අපුල්ලන රැකියාවක නිරත වූ මව ඇසුරේ දිවි ගෙවූ ඔහු ඉතා දක්ෂ කියවන්නෙකු වුවද එයට දුප්පත්කම හරස් විය. පාසලෙන් ඉවත්ව ඔහු විවිධ ගබඩා සහ ආයතන වල සුළු රැකියාවල … Continue reading දේශපාලනයේ සාහිත්‍යය – ඉස්ත්‍රාති සහ රොලාන්ද්